Bernard Mandeville
1670-1733
'S WERELDS EERSTE MODERNE PSYCHIATER
1685. Nr. 1: De Medicina Oratio Scholastica, publice habita, cum e Schola Erasmiana ad Academiam promoveretur . Schooloratie over Mandevilles keuze om arts te worden, als beste student van zijn jaar aan de Erasmiaanse school in Rotterdam, ter gelegenheid van zijn overgang naar de universiteit van Leiden. 16 bladzijden.
1689-1. Nr. 2: Disputatio Philosophica de Brutorum Operationibus . Filosofische disputatie over de verrichtingen van dieren. Afstuderen in de filosofie [= natuurkunde], Universiteit van Leiden. 12 bladzijden.
1689-2. Nr. 3: In Joannis van den Heuvel. Een gelegenheidsgedicht in het Latijn, opgenomen in de juridische dissertatie van Van den Heuvel (1689).
1690-1. Nr. 4: Schijnheylig atheïst. Pamflet in dichtvorm. Nederlands.
► Opgenomen in De wereld gaat aan deugd ten onder (2006).
1690-2. Nr. 5: Schijnheyl’ge Nievelt . Gedicht. Nederlands. Vrijwel zeker door Bernard Mandeville geschreven.
► Opgenomen in De wereld gaat aan deugd ten onder (2006).
1691-1. Nr. 6: Disputatio Medica Inauguralis de Chylosi Vitiata. Medische dissertatie over slechte chijlvorming (indigestie). Promotie tot doctor in de geneeskunde, Universiteit van Leiden. 10 bladzijden.
1691-2. Nr. 7: Aan sijn koninklijke majesteyt Willem de III. koning van Groot Brittanje, &c. &c. &c. ter selver overkomst uyt Engelant in Hollant. Pamflet in dichtvorm. Nederlands.
1695. Nr. 8: Epitaphium Mariae II. Grafdicht van koningin Maria II. 4 regels.
1699. Nr. 9: Etmullerus abridg'd: or, a compleat system of the theory and practice of physic. Voorwoord van de vertaler, verkorting en vertaling uit het Latijn van Michaelis Ettmulleri, Operum Medicorum Theoretico-Practicorum. Ed. Amsterdam, dl. 1 (1696); dl. 2 (1697); 677 bladzijden.
►Voorwoord van de vertaler: 4 bladzijden, opgenomen in Ik ben Filopirio (2024).
1703-1. Nr. 10: In authorem de usu interno cantharidum scribentum. Op de auteur die over het inwendige gebruik van cantharides schrijft. Een gedicht in het Latijn voor de arts Joannes Groenevelt.
►Opgenomen in Ik ben Filopirio (2024).
1703-2. Nr. 11: The Pamphleteers: A Satyr. De pamflettisten, een satire. Gedicht. 12 bladzijden.
► Opgenomen in De fabel van de bijen (2008).
1703-3. Nr. 12: Some Fables, after the Easie and Familiar Method of Monsieur de la Fontaine. Enkele fabels, volgens de gemakkelijke en bekende methode van monsieur de La Fontaine. 29 fabels in verzen. Zie hierna nummer 13.
1704-1. Nr. 13: Aesop Dress'd; or A Collection of Fables, Writ in Familiar Verse . / Aesopus opgesmukt, of een verzameling fabels, geschreven in bekende verzen. 79 bladzijden. Als nummer 12, maar uitgebreid. 39 fabels, in verzen; 37 ervan zijn vertalingen /bewerkingen van fabels van La Fontaine, 2 eigen fabels, namelijk ”De Karper” en ”De Nachtegaal en de Uil”.
1704-2. Nr. 14: Typhon: or The Wars Between the Gods and Giants; A Burlesque Poem in Imitation of the Comical Mons. Scarron . Typhon of de oorlogen tussen de goden en de reuzen; een burlesk gedicht in navolging van de komische mons. Scarron. 47 bladzijden.
1704-3. Nr. 15: The Planter’s Charity. De menslievendheid van de planter. Gedicht. 8 bladzijden.
► Opgenomen in De fabel van de bijen (2008).
1705. Nr. 16: The Grumbling Hive, or Knaves Turn'd Honest. De Morrende Korf óf Eerlijk geworden Schurken. Gedicht. 24 bladzijden. NL 1881: De brommende bijenkorf, of hoe de boozen in braven verkeeren, prozabewerking door H.P.G. Quack; NL 1930: De morrende bijenkorf of bekeerde schavuiten, prozabewerking door N. Westendorp Boerma; NL 1985; De Mopperkorf of schurken tot inkeer gekomen, herdichting door J. Eijkelboom.
► De prozavertaling De morrende korf óf Eerlijk geworden schurken (2006) is opgenomen in De wereld gaat aan deugd ten onder (2006), en met een uitgebreide annotatie in De fabel van de bijen (2008).
1706. Nr. 17: Riverius Reformatus or the modern Riverius; containing the modern practice of physick, etc. By François de La Calmette. Translated from the 3rd ed. in Latin / By a Doctor of Physick./ Riverius reformatus of de moderne Riverius; bevattende de moderne praktijk van de geneeskunde, enz. Door François de La Calmette. Vertaling van de 3e ed. in het Latijn door een doctor in de geneeskunde. 542 bladzijden. Vertaling door Bernard Mandeville.
1708-1. Nr. 18: A Sermon [on Rom. i.] Preach'd at Colchester, to the Dutch Congregation, by the Reverend C. Schrevelius. Een preek gehouden in Colchester, voor de Nederlandse gemeente, door de eerwaarde C. Schrevelius. 31 bladzijden. Vertaling in het Engels door Bernard Mandeville, met een korte verklaring door de vertaler.
1708-2. Nr. 19: Versoek-Schrift. ”Ik wed, dat eerje Valt aen ’t Leese / Gij denkt, wat Hagel zal dit weezen” . Gedicht, 72 regels. Nederlands.
►Gepubliceerd in Nieuw Letterkundig Magazijn , Jaargang 23 (2005).
1708-3. Nr. 20: Dankzegginge voor ’t Genotenen. ”Hier heb je weer een partij Manke /Gedigte om je te bedanke”. Gedicht, 60 regels. Nederlands.
►Gepubliceerd in Nieuw Letterkundig Magazijn , Jaargang 23 (2005).
1709. Nr. 21: The Virgin Unmask'd; or Female Dialogues betwixt an Elderly Maiden Lady and her Niece on Several Diverting Discourses on Love, Marriage, Memoirs and Morals &c of the Times. De maagd zonder masker, of Vrouwelijke dialogen tussen een oudere ongetrouwde dame en haar nicht over verscheidene vermakelijke verhandelingen betreffende liefde, huwelijk, biografieën en zeden enz. van deze tijd. Dialogen. 246 bladzijden.
►Opgenomen in De maagd ontmaskerd & Dagverhalen van Lucinda en Artesia (2023).
1709-1710. Nr. 22: The Female Tatler, by ‘A Society of Ladies’ . 32 bijdragen als ‘Lucinda’ en ‘Artesia’ in The Female Tatler door ‘een genootschap van dames’. 165 bladzijden.
►Opgenomen in De maagd ontmaskerd & Dagverhalen van Lucinda en Artesia (2023).
1711. Nr. 23: A Treatise of the Hypochondriack and Hysterick Passions, Vulgarly Call'd the Hypo in Men and Vapours in Women. In 1730 volgt de eindversie. 304 bladzijden.
1712. Nr. 24: Wishes to a Godson, with Other Miscellany Poems. Wensen voor een peetzoon, met andere gemengde gedichten. 12 gedichten. 40 bladzijden.
► Opgenomen in De oorsprong van de eer en het nut van christelijkheid bij oorlog (2010), met uitzondering van enkele Typhon-gedichten die een vervolg zijn van de bundel vermeld bij nr. 14.
1714-1. Nr. 25: The Fable of the Bees: or, Private Vices, Publick Benefits . De Fabel van de Bijen, of Particuliere ondeugden, publieke weldaden. Inhoud: The Grumbling Hive or Knaves Turn'd Honest van 1705, het essay An Inquiry into the origin of moral virtue en 20 Remarks. 228 bladzijden. Eerste versie. In 1723 eerst nog de tweede versie en daarna in 1724 de eindversie.
1714-2. Nr. 26: The Mischiefs that Ought Justly to be Apprehended from a Whig-Government . De onheilen die terecht van een Whig-regering gevreesd moeten worden. Eén dialoog. 40 bladzijden.
1720-1. Nr. 27: Free Thoughts on Religion, the Church and National Happiness. 386 bladzijden. Vrije gedachten over godsdienst, kerk en volksgeluk. NL 1723: Onpartydige gedachten over de godsdienst, de kerk en des volks geluk. Zie eindversie nummer 38.
1723-1. Nr. 28: The Fable of the Bees: or, Private Vices, Publick Benefits . Als nummer 25, maar uitgebreid tot 22 en soms aangepaste Remarks, en met: 2 essays, namelijk An Essay on Charity and Charity-Schools en A Search into the Nature of Society, een Index en een Aangepast voorwoord. Tweede versie. Zie voor de eindversie nummer 32. NL 1985: Fabel van de Bijen, Particuliere Zonden, Algemeen Profijt. Dit is een gestripte tweede versie, namelijk zonder de twee zojuist genoemde essays, index en het aangepaste voorwoord.
► Het voorwoord en de drie grote essays uit The fable of the bees, t.w. An Inquiry into the origin of moral virtue, An Essay on Charity and Charity-Schools en A Search into the Nature of Society, zijn in vertaling opgenomen in De wereld gaat aan deugd ten onder (2006). De 22 Remarks / Opmerkingen en de Index zijn opgenomen in De fabel van de bijen (2008).
1723-2. Nr. 29: A Vindication of the Book , from the Aspersions contain’d in a Presentment of the Grand Jury of Middlesex and An Abusive Letter to Lord C./ Een rechtvaardiging van het boek, tegen de lastervervat in een aanklacht van de Grand Jury van Middlesex en een scheldbrief aan Lord C. Zie ook nummer 32.
► Opgenomen in Mensen spreken niet om begrepen te worden (2007).
1723-3. Nr. 30: An essay on description in poetry met A description of a rouz’d lion, in St. James’s Journal, 52, 20 April en The death of Turnus, in St. James’s Journal, 55, 11 May. Niet zeker of dit van Bernard Mandeville is.
1723-4. Nr. 31: Philanthropos in The British Journal 1722-1725. Niet zeker of dit van Bernard Mandeville is.
1724-1. Nr. 32: The Fable of the Bees: or, Private Vices, Publick Benefits . 404 bladzijden. Nummer 24 aangevuld met nummer 29, A Vindication of the Book etc. Derde versie, tevens eindversie.
► De gehele inhoud is vertaald en opgenomen in het Verzameld Werk.
1724-2. Nr. 33: A Modest Defence of Publick Stews: or, an Essay Upon Whoring as it is now Practis'd in these Kingdoms . Een bescheiden verdediging van openbare bordelen, of een essay over de hoererij zoals deze nu in deze koninkrijken wordt bedreven. 94 bladzijden. Essay.
► Opgenomen in De wereld gaat aan deugd ten onder (2006).
1725-1. Nr. 34: Letter on natural affection, in The British Journal 127. Niet zeker of dit van Bernard Mandeville is.
1725-2. Nr. 35: An Enquiry into the Causes of the Frequent Executions at Tyburn: and a Proposal for some Regulations concerning Felons in Prison, and the Good Effects to be Expected from Them. Een onderzoek naar de oorzaken van de veelvuldige terechtstellingen in Tyburn, en een voorstel voor enkele regelingen betreffende zware misdadigers in de gevangenis, en de goede effecten die hiervan te verwachten zijn. essay. 67 bladzijden.
► Opgenomen in De oorsprong van de eer en het nut van christelijkheid bij oorlog (2010).
1725-3. Nr. 36: Letter to the Author of the British Journal , The British Journal, for 24 April and 1 May 1725.
►Opgenomen in De oorsprong van de eer en het nut van christelijkheid bij oorlog (2010).
1729-1. Nr. 37: The Fable of the Bees, Part II. De Fabel van de Bijen, deel II. Dialogen en Index. 488 bladzijden.
► Verschenen als Mensen spreken niet om begrepen te worden (2007).
1729-2. Nr. 38: Free Thoughts on Religion, the Church and National Happiness . The Second Edition, Revised, corrected and enlarged, with many Additions by the Author. Vrije gedachten over godsdienst, kerk en volksgeluk. De tweede editie, herzien, gecorrigeerd en uitgebreid, met vele aanvullingen door de auteur. Eindversie van de eerste editie, vermeld onder nummer 26. 447 bladzijden.
► Verschenen als Vrije gedachten over godsdienst, kerk en volksgeluk (2012).
1730. Nr. 39: A Treatise of the Hypochondriack and Hysterick Diseases, in three dialogues, second edition, corrected en enlarged by the author. Gesprekstherapie; een verhandeling over de hypochondrische en hysterische ziekten, in drie dialogen, verbeterd en uitgebreid door de auteur. Dialogen. Eindversie van de eerste Treatise, vermeld onder nummer 22. 412 bladzijden.
► Opgenomen in Ik ben Filopirio (2024).
1732-1. Nr. 40: An Enquiry into the Origin of Honour, and the Usefulness of Christianity in War . Een onderzoek naar de oorsprong van de eer en het nut van christelijkheid bij oorlog . Dialogen. 260 bladzijden.
► Opgenomen in De oorsprong van de eer en het nut van christelijkheid bij oorlog (2010).
1732-2. Nr. 41: A Letter to Dion , Occasion'd by his Book call'd Alciphron, or the Minute Philosopher. Een brief aan Dion, naar aanleiding van zijn boek geheten Alciphron of de minne filosoof. 70 bladzijden.
► Opgenomen in De fabel van de bijen (2008).